Update: analyse coronaregels in Amsterdam

Door admin op 19-08-2020 17:46

Gisteren heeft burgemeester Halsema tijdens een persconferentie verscherpte coronaregels in (de Veiligheidsregio) Amsterdam aangekondigd. Wat betekent dit nu exact in juridische zin?

Burgemeester Halsema (in haar hoedanigheid als voorzitter van de Veiligheidsregio) heeft drie fases onderscheiden, te weten een 'Fase Laag' (virus onder controle), 'Fase Midden' (zorgelijke situatie) en 'Fase Hoog' (hard ingrijpen is noodzakelijk). Op dit moment zullen we ons bevinden in de overgang tussen fasen laag en midden. Niet helemaal duidelijk is aan welke criteria moet zijn voldaan om objectief te kunnen vaststellen dat er sprake is van een overgang naar 'Fase Midden'. 

Zodra Fase Midden aan de orde is, zou sprake zijn van: 

  • Het aanscherpen van gerichte toezichtacties met stevige sancties op de horeca waar geen verantwoordelijkheid wordt genomen; 
  • Gericht toezicht op zalencentra en het instellen van een meldplicht bij de gemeente voor feesten en partijen van 100 of meer personen; 
  • Het beperken van het aantal personen bij feesten en bijeenkomsten, het opstellen van aanvullende protocollen voor bijeenkomsten van persoonlijke aard (bruiloften, etc.); 
  • Steekproefsgewijze controle op naleving van de registratieplicht bij de horeca; 
  • Het prioriteren en versnellen van het optreden van de politie bij overlastmeldingen bij een horecagelegenheid; 
  • Het aanpassen van de sluitingstijd voor de horeca naar 24:00 uur of mogelijk eerder, al dan niet door of in combinatie met de venstertijd, waarna er geen nieuwe bezoekers meer worden toegelaten. Het beleidsvoornemen is de reikwijdte vooralsnog te beperken tot de stad Amsterdam;
  • Indien wordt overgestapt naar 'Fase Hoog' zijn er nog andere, strengere voornemens. 
Voor een deel van deze voornemens lijkt geen wijziging van de noodverordening noodzakelijk (o.a. aanscherpen gerichte toezichtacties, controles/toezicht) maar met name voor de op te leggen maatregelen (o.a. beperken aantal personen bij feesten en aanpassen sluitingstijd) lijkt de huidige regelgeving (waaronder de noodverordening) geen basis te bieden. De Veiligheidsregio lijkt zich dit ook te realiseren.

Op dit moment is van toepassing de noodverordening COVID-19 Veiligheidsregio Amsterdam - Amstelland 14 augustus 2020, gepubliceerd 17 augustus 2020. De vorige versie betrof de Noodverordening Amsterdam - Amstelland 10 augustus 2020 met aanwijzing 7 augustus 2020. De wijzigingen tussen 10 augustus en 17 augustus zijn voor de horeca niet bijzonder relevant. 

De huidige noodverordening kent geen eigen sanctionering. Overtreding daarvan is ofwel via het strafrecht (strafrechtelijke boete) of via het bestuursrecht; last onder bestuursdwang dan wel dwangsom (artikel 39 Wet veiligheidsregio's en artikel 125 Gemeentewet). 

Een bestuurlijke boete kan nog steeds niet. Daarvoor ontbreekt de wettelijke grondslag: alleen een strafrechtelijke boete kan worden opgelegd.

Excessen-regeling
Gisteren sprak Halsema over het sluiten bij excessen voor de duur van maximaal vier weken. Een dergelijke sluiting lijkt te moeten worden onderscheiden van de situatie waarin besmettingen hebben plaatsgevonden en wordt gesloten voor de duur van maximaal 14 dagen. Deze termijn van vier weken lijkt te zijn gebaseerd op het bestuursrechtelijke bestaande traject om te sluiten op basis van de noodverordening c.q. Wet veiligheidsregio's met blijkbaar een ingebouwde heropening na vier weken, of een sluiting voor de duur van vier weken. Dit lijkt niet reparatoir te zijn (waarbij de oude situatie wordt hersteld), maar er lijkt ook een element van straf in te zitten (een punitieve sanctie). 

Bij tweede overtreding reeds handhaven?
Thans wordt gesproken over een 'redeneerlijn nieuwe maatregelen' waarbij wordt gestreefd naar de aanpak van het gemeentelijk toezicht door de handhavers en politie om notoire overtreders na een eerste overtreding bij een tweede overtreding meteen aan te pakken met een boete, tijdelijke sluiting of een andere maatregel. De vraag is echter wat onder 'notoire overtreder' moet worden verstaan. Dit wordt gesteld in de brief COVID-19 d.d. 18 augustus 2020 vanuit de Veiligheidsregio aan de colleges van burgemeester en wethouders in de Veiligheidsregio Amsterdam - Amstelland. 

Sluiting in geval van besmettingshaard
Daarnaast is gesproken over de mogelijkheid tot sluiting van o.a. eet- en drinkgelegenheden bij locaties waar besmettingen hebben plaatsgevonden voor de duur van maximaal 14 dagen. Dergelijke sluitingen lijken te zijn gebaseerd op de Wet publieke gezondheid, doch is in deze regelgeving geen sluitingstermijn van (maximaal) 14 dagen opgenomen. Deze termijn lijkt te zijn gebaseerd op advisering van de GGD en het (verouderde?) advies waarin een quarantainetermijn van 14 dagen geldt. De maximale termijn van 14 dagen is vastgelegd in de Aanwijzing van de minister aan de Veiligheidsregio's d.d. 7 augustus 2020 (zijnde de laatste Aanwijzing van de minister).

Tips voor de horeca(ondernemers):
  • Probeer te voorkomen dat de toezichthouders het bewuste horecabedrijf opvatten als 'notoire overtreder'. Bij handhaving zou kunnen worden gevraagd of de handhavers het bewuste horecabedrijf opvatten als 'notoire overtreder' waardoor eerder dan normaal een boete, tijdelijke sluiting of andere maatregel aan de orde zou kunnen zijn;
  • Mocht er in het verleden een overtreding zijn begaan dan kan het verstandig zijn om aan de politie en/of andere handhavers te vragen of het horecabedrijf hiermee wordt opgevat als 'notoire overtreder'; 
  • Vanuit de collectieve horecabehartiging kan het verstandig zijn om nadere uitleg te vragen aan de burgemeesters wanneer sprake is van 'notoire overtreders' in de zin van de brief van de Veiligheidsregio aan de colleges van burgemeester en wethouders d.d. 18 augustus 2020;
  • Indien er een besmetting in het horecabedrijf heeft plaatsgevonden en er wordt gesloten is sprake van een sluitingstermijn van maximaal 14 dagen; het verdient aanbeveling om in voorkomend geval in overleg met de GGD te treden (bijvoorbeeld door iedereen direct te laten testen en alleen de sluiting te laten voortduren voor de periode waarbinnen de testresultaten worden verkregen en verplicht alle personeelsleden naar huis te sturen die besmet zijn en/of besmettingsgevaar kunnen opleveren);
  • Vanuit collectieve belangenbehartiging: nadere duidelijkheid te vragen aan de Veiligheidsregio wanneer in redelijkheid sprake is van de overgang van 'Fase Laag' naar 'Fase Midden' c.q. 'Fase Hoog'. En welke waarborgen daarbij vanuit de Veiligheidsregio kunnen worden gegeven (zoals objectieve criteria wanneer daadwerkelijk sprake is van een dergelijke overgang). 
08 december 2022
25 oktober 2022
13 september 2022
30 maart 2022
08 februari 2022
27 december 2021
18 april 2019
22 januari 2019
29 mei 2018
02 augustus 2016
28 april 2016
08 april 2015
10 december 2014
28 oktober 2014
24 september 2014
19 augustus 2014
16 december 2013
31 oktober 2013
30 oktober 2013
28 december 2012
30 november 2012
11 november 2011