Bibob Beding
Steeds vaker wordt in contracten aandacht gevraagd voor het geval één van de contractspartijen in de toekomst in aanraking zou komen met de Wet Bibob.
Niet alleen de horecaondernemer wordt onderworpen aan de Wet Bibob, maar tevens degenen met wie de horecaondernemer een zogenaamd “zakelijk samenwerkingsverband” heeft.
Als één van de partijen waarmee de horecaondernemer een zakelijk samenwerkingsverband heeft op negatieve wijze wordt betrokken in een Bibob-onderzoek, kan dat in principe ook gevolgen hebben voor de bewuste horecaondernemer.
In veel gevallen is dit logisch. Denk bijvoorbeeld aan situaties waarin de horecaondernemer samen met deze partner criminele activiteiten pleegt.
Echter zijn er ook situaties denkbaar die minder voor de hand liggen. Stel bijvoorbeeld dat horecaondernemer A een vennootschap onder firma is aangegaan met B. B heeft een zakelijk contact met criminele C zonder dat A daarvan af weet. Onder dergelijke omstandigheden is het volgens de letter van de Wet Bibob (en huidige jurisprudentie) nog steeds mogelijk om de horecavergunningen van A te weigeren danwel in te trekken, zelfs indien B daar geen bemoeienis mee lijkt te hebben. Volgens velen gaat dit overigens wel erg ver. Toch zijn er dergelijke voorbeelden uit de praktijk en rechtspraak bekend.
Eén van de problemen hierbij is dat het begrip “zakelijk samenwerkingsverband” niet nader in de Wet Bibob wordt gedefinieerd en de huidige jurisprudentie dit begrip relatief ruim interpreteert.
Hierbij is overigens nog niet gezegd dat iedere gemeente in dergelijke gevallen het zakelijk samenwerkingsverband dermate ver doortrekt dat in vergelijkbare gevallen A zijn horecavergunningen worden ontnomen. Desalniettemin zijn dergelijke gevallen wel bekend.
Ook zijn gevallen bekend waarin horecaondernemers, danwel diens partners, een financiering verkrijgen van een derde, die later over “fout geld” lijkt te beschikken.
In dit soort situaties kan de horecaondernemer worden geconfronteerd met het voornemen van de Burgemeester om een negatieve Bibob-beslissing te nemen, waarbij de wens bestaat om alle banden met deze derde te verbreken.
Het spreekt voor zicht dat een dergelijk “doorknippen van de banden” weinig effect zal hebben indien de horecaondernemer zelf deel uitmaakt van criminele activiteiten en/of daar actief gebruik van maakt. Echter zijn ook situaties bekend waarin de horecaondernemer niets afwist van de criminele activiteiten c.q. achtergrond van de derde en er behoefte bestaat spoedig alle banden te verbreken.
Op grond van de meeste overeenkomsten is het echter niet eenvoudig om in dit soort situaties spoedig alle banden te verbreken. Een dergelijke situatie is bijvoorbeeld meestal niet voorzien in de geldleenovereenkomst, aandeelhoudersovereenkomst, of vof-akte.
Het verdient echter aanbeveling om bij het opstellen van contracten in de horeca op voorhand na te denken over dergelijke situaties. Zo kan bijvoorbeeld worden opgenomen dat partijen over en weer verklaren zich niet aan criminele activiteiten schuldig te hebben gemaakt (zogenaamd integriteitsbeding) en er tevens een regeling wordt opgenomen om makkelijk alsnog “de banden te kunnen doorbreken” indien er onverhoopt later met de zakenpartner iets mis is, met als doel niet verder door deze partij te worden “besmet” (een zogenaamd “Bibob-beding”).
Dergelijke bedingen kunnen niet alleen raadzaam zijn in het kader van vof-aktes, aandeelhoudersovereenkomsten en financieringsovereenkomsten, maar ook valt te denken aan diverse overige overeenkomsten zoals bijvoorbeeld de huurovereenkomst.
Zeker als vaker zaken wordt gedaan met verschillende relaties (bijvoorbeeld wisselende samenwerkingen, het sluiten van diverse pachtovereenkomsten, het aangaan van samenwerkingsverbanden met bedrijfsleiders, et cetera) is het raadzaam een dergelijke regeling op te nemen om te voorkomen dat bij Bibob-problemen de gehele organisatie te veel risico’s loopt.