Het nieuwe arbeidsmarktpakket
AANGEKONDIGDE HERVORMING ARBEIDSMARKT
Op maandag 3 april 2023 heeft de minister van SZW, Van Gennip, een brief aan de Tweede Kamer geschreven en kenbaar gemaakt dat er samen met vakbonden en werkgevers afspraken zijn gemaakt over het de hervorming van de arbeidsmarkt. Deze afspraken zien onder meer op een verbod van het nul-urencontract (op termijn), aanpassingen van de ketenregeling voor tijdelijke contracten (ter voorkoming draaideurconstructies) en regels omtrent ziekmeldingen.
In de horecabranche wordt veelvuldig gebruik gemaakt van oproepcontracten en tijdelijke contracten, maar dat zou werknemers te weinig zekerheid bieden, aldus de minister.
Oproepcontracten
De afgelopen maanden heeft de minister nadere voorstellen uitgewerkt om de regulering van oproepcontracten vorm te geven. In haar brief staat daarover het volgende vermeld:
“Er is overeenstemming met sociale partners dat de uitsluiting van de loondoorbetalingsverplichting in haar huidige vorm voor oproepcontracten komt te vervallen, en dat nul-urencontracten worden afgeschaft. Het oproepcontract wordt vervangen door het nieuwe type basiscontract. In dit contract zal het verplicht worden om ten minste een arbeidsomvang af te spreken, niet zijnde nul uren (bandbreedte). Voor maximaal een periode van een kwartaal. Wanneer er bij dit type contract gekozen wordt voor een periode van langer dan een maand tot een kwartaal, gaat een verplichting tot gespreide loonbetaling gelden. Dit zal werknemers meer inkomenszekerheid bieden.”
Dat betekent dus een verbod op het oproepcontract zoals wij dat nu kennen. De minister schrijft in haar brief dat er een groep is (zij refereert aan jongeren en studenten) die in het algemeen juist zélf die flexibiliteit in hun contract willen, net als een (groot) deel van de horecamedewerkers. De wens om scholieren en studenten uit te zonderen van de verdere aanscherpingen rond oproepcontracten wordt nog nader uitgewerkt.
Contracten met een jaarurennorm -wordt ook regelmatig gebruikt in de horeca- blijven wel ‘gewoon’ mogelijk. Deze contracten staan dus los van het basiscontract zoals hierboven genoemd. Maar er zal voor werknemers, aldus de minister, meer roosterzekerheid geboden moeten worden.
Ketenbepaling
De inzet van de hervorming van de arbeidsmarkt is om zoveel als mogelijk draaideurconstructies bij tijdelijk werk te voorkomen. Daarom wil het kabinet permanente tijdelijkheid van werk bij dezelfde werkgever onmogelijk maken. Ook hier weer de uitzondering voor scholieren en studenten en bestaan er mogelijkheden die gelden bij seizoenswerk (te denken valt aan seizoenswerk in de horeca bij strandtenten). De huidige tussenpoos van 6 maanden wordt geschrapt en er wordt momenteel uitgegaan van een tussenpoos van 5 jaar. Het blijft dus wel mogelijk om maximaal drie tijdelijke contracten binnen drie jaar bij dezelfde werkgever af te sluiten.
In de brief van de minister van 3 april 2023 wordt aangegeven dat met sociale partners is besproken dat de huidige mogelijkheid om van de ketenregeling bij cao van het aantal contracten af te kunnen wijken, zal worden afgeschaft. De ketenbepaling gaat ook gelden als de nieuwe werkgever gezien wordt als opvolger van de oorspronkelijke werkgever (de keten loopt dan door): “Denk aan de situatie waar je eerst als uitzendkracht bij een bedrijf werkt en daarna bij het bedrijf zelf in dienst gaat, terwijl je dezelfde functie blijft vervullen”.
Wanneer?
De aangekondigde hervorming op de arbeidsmarkt is nog geen wet. Minister Van Gennip is voornemens de benodigde wetgeving rond de zomer van 2023 in internetconsultatie te brengen. Dat betekent dat burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties kennis nemen van wetsvoorstellen van de minister en hun ideeën hierover kenbaar maken. De minister geeft aan dat zij in het voorjaar van 2024 de nieuwe wet aan de Tweede Kamer wil aanbieden.
Deze aangekondigde wijzigingen zijn (ook) zeer relevant voor de horecabranche waar een groot deel van de medewerkers op oproepbasis werkzaam is. Hoe deze wijzigingen precies zullen uitpakken voor de horeca-ondernemers, zal in de zomer, als het wetsvoorstel ter consultatie voorligt, ongetwijfeld duidelijker worden. Wordt vervolgd dus.