Staatssteun

Verbod op staatssteun
De controle op overheidssteun aan ondernemingen is een belangrijk onderdeel van het mededingingsbeleid binnen de Europese Gemeenschap.

Officieel staat het EG-Verdrag niet toe:

  • Door de overheid verleende of uit overheidsmiddelen gefinancierde;
  • voordelen, al dan niet in de vorm van geld;
  • die door bepaalde ondernemingen;
  • anders dan op grond van normale, commerciële transacties worden genoten.   

Voor wie is deze regelgeving nu exact relevant?  
De regeling omtrent de staatssteun is relevant voor bedrijven in onder meer de volgende situaties. 

  • Projectontwikkelaars;
  • Bedrijven en instellingen die subsidies van overheid ontvangen;
  • Bedrijven die goederen/onroerend goed van de overheid kopen;
  • Bedrijven die een lening van de overheid krijgen.

Financieel voordeel
Een aantal voorbeelden van financieel voordeel zijn:

  • Subsidies;
  • Leningen;
  • Verkoop van goederen onder de economische waarde;
  • Kwijtschelding van belastingschulden;
  • Verkoop van grond;
  • Verlenen van garanties.

Is dit nu allemaal niet toegestaan?
Om te kunnen beoordelen of iets is toegestaan, hangt van een groot aantal elementen af.

In ieder geval heeft deze discussie over staatssteun gespeeld bij transacties rondom bijvoorbeeld het voetbalstadion AZ, enkele jachthavens, glasvezelnetten, marktpassages, bodemsanering en subsidiëring van culturele instellingen.

Verstoring concurrentie
Hoewel de Europese regelgeving nog niet lang bestaat, is wel al vaak als verweer gevoerd dat er door een bepaalde transactie geen verstoring van de concurrentie plaatsvindt. In de jurisprudentie lijkt echter een tendens waar te nemen waarin de verstoring van de concurrentie steeds sneller wordt aangenomen.

Wat zijn de risico’s
Er bestaat een mogelijkheid voor de Commissie om een onderzoek in te stellen. Eventueel kan een bevel worden uitgevaardigd tot terugvordering van het bedrag inclusief rente. De steunontvangers kunnen zich daarbij overigens niet beroepen op gerechtvaardigd vertrouwen ten tijde van de afgifte van de staatssteun.

Meer uitgebreide informatie over dit onderwerp kunt u onder meer vinden op  www.europadecentraal.nl

Advocaat staatsteun
In veel gevallen kan het verstandig zijn om bij (vermeende) problematiek over staatssteun een advocaat in te schakelen.

Het komt ook regelmatig voor dat een advocaat uitsluitend "op de achtergrond" adviseert over de problematiek rondom staatssteun zonder dat de wederpartij daarvan op de hoogte wordt gesteld. Ook komt het regelmatig voor dat in opdracht van bestuurders en/of politieke partijen advies over staatssteun wordt uitgebracht.

Meester advocaten beschikt over meerdere advocaten/juristen die adviseren over het gebied van staatssteun. 

Meester Advocaten beschikt over meerdere advocaten en juristen die gespecialiseerd zijn in het bestuursrecht. In veel gevallen heeft de advocaat bestuursrecht ervaring opgedaan binnen de (gemeentelijke) overheid.

Tips

Zorg ervoor dat de aanvraag zo volledig mogelijk is. Indien bijvoorbeeld nog niet bekend is welke artiesten optreden, wel aangeven de muziekstijl en de mate van bekendheid (aantrekkende kracht) van de artiesten. Uiteraard dient de gemeente te kunnen inschatten hoeveel publiek op het evenement afkomt, ook in verband met de benodigde politiecapaciteit.

Praktijkvoorbeeld

Een horecaondernemer wil in samenwerking met een culturele instelling een poppodium opstarten. De gemeente is bereid een eenmalige subsidie te verstrekken. In de bedrijfsruimte zullen culturele en commerciële activiteiten worden ontplooid. De gemeente wil echter niet het risico lopen om de ondernemer en/of culturele instelling ongeoorloofde staatssteun te bieden en stelt strenge voorwaarden rondom de subsidieverlening, de rechtsvorm van de culturele instelling en garantie over de culturele invulling.

In dergelijke gevallen speelt niet alleen het probleem rondom de eventuele plicht tot terugbetaling van de subsidie indien deze wordt aangemerkt als ongeoorloofde staatssteun, maar tevens een probleem van de commercieel ondernemer en culturele instelling tot mogelijke overdracht van de exploitatie in de toekomst; doordat de gemeente eisen stelt in verband met de staatsteunregeling is de exploitatie voor de toekomst nagenoeg niet verkoopbaar meer. Uiteraard dienen dergelijk situaties op het moment van het aangaan van de subsidie reeds te worden ondervangen.